ماده 11- ملوانان پناهنده:
در مورد پناهندگاني كه به عنوان ملوان به طور منظم در كشتي داراي پرچم يكي از دول متعاهد خدمت مي كنند، دولت مزبور نسبت به امكان اجازه اسكان آنها در سرزمين خود و صدور اسناد مسافرت براي آنان يا نسبت به قبول موقت آنان در سرزمين خود به خصوص به منظور تسهيل در كار اسكان آنان در كشور ديگر توجه خاص مبذول خواهد داشت.
فصل دوم - وضع حقوقي
ماده 12- احوال شخصيه :
1. احوال شخصيه پناهنده تابع قوانين كشوري است كه در آنجا اقامت دارد ولي چنانچه فاقد محل اقامت باشد تابع قوانين كشور محل سكونت او خواهد بود.
2. حقوقي كه پناهنده قبلاً كسب نموده و مربوط به احوال شخصيه او مي باشد مخصوصاً حقوق مربوط به ازدواج بايد از طرف هر دولت متعاهد محترم شمرده شود به شرط آن كه در صورت لزوم تشريفات پيش بيني شده در قوانين دولت مزبور را انجام دهد. بديهي است حق مورد بحث بايد از جمله حقوقي باشد كه طبق قوانين دولت مذكور چنانچه وي پناهنده هم نباشد، شناخته شده باشد.
ماده 13- اموال منقول و غير منقول:
دول متعاهد در مورد تحصيل اموال منقول و غير منقول و ساير حقوق مربوطه و همچنين در مورد قراردادهاي اجاره يا ساير قراردادهاي مربوط به مالكيت اموال منقول و غير منقول با پناهندگان رفتاري خواهند نمود كه تا سر حد امكان مساعد بوده و در هر حال از رفتاري كه در اين گونه موارد نسبت به بيگانگان به طور اعم به عمل مي آيد نامساعدتر نباشد.
ماده 14- مالكيت معنوي و صنعتي :
در مورد حمايت از مالكيت صنعتي به خصوص حمايت از اختراعات طرحها و مدلها، علائم تجارتي و اسامي تجارتي و همچنين حمايت از مالكيت ادبي و هنري و علمي پناهنده در كشوري كه معمولا سكونت دارد مورد همان حمايتي واقع خواهد شد كه از اتباع كشور مزبور به عمل مي آيد در سرزمين هر يك از دول متعاهد ديگر پناهنده از حمايتي برخوردار خواهد شد كه در آن سرزمين نسبت به اتباع كشوري كه پناهنده در آن سكونت دارد معمول مي گردد.
ماده 15- حق عضويت :
در مورد عضويت در جمعيت هاي غير سياسي و غير انتفاعي و سنديكاهاي حرفه اي دول متعاهد نسبت به پناهندگاني كه طبق قانون در سرزمين آنان سكونت دارند مساعدترين رفتاري را كه در چنين موارد در مورد اتباع دول خارجي به عمل مي آورند معمول خواهند داشت.
ماده 16- حق مراجعه به دادگاهها:
1. هر پناهنده مي تواند در سرزمين دول متعاهد آزادانه به محاكم قضايي مراجعه نمايد.
2. هر پناهنده در سرزمين دولت متعاهدي كه محل سكونت عادي او است در مورد دسترسي به دادگاهها از جمله استفاده از معاضدت قضايي و معافيت از سپردن تضمين هزينه هاي دادرسي همان رفتاري كه درباره اتباع دولت مزبور به عمل مي آيد بهره مند خواهد شد.
3. هر پناهنده در سرزمين هاي دول متعاهد ديگر غير از سرزمين محل سكونت دائمي خود در مورد مسائل مندرج در بند 2 از رفتاري برخوردار خواهد شد كه درباره اتباع كشور محل سكونت دائمي وي به عمل مي آيد.
فصل سوم - مشاغل انتفاعي
ماده 17- اشتغال با دستمزد:
1. در مورد حق اشتغال به كار با دريافت دستمزد هر دولت متعاهد نسبت به پناهندگاني كه به طور منظم در سرزمين او سكونت كرده اند مطلوبترين رفتاري را كه در چنين موارد نسبت به اتباع دول بيگانه معمول مي دارد به عمل خواهد آورد.
2. در هر حال مقررات محدود كننده اي كه درباره بيگانگان يا استخدام بيگانگان به منظور حمايت از بازار داخلي كار وضع مي گردد درباره پناهنده اي كه در تاريخ اجراي اين كنوانسيون در سرزمين دولت متعاهد مذكور از مقررات مورد بحث معاف بوده يا واجد يكي از شرايط زير باشد اجرا نخواهد شد:
الف- مدت سه سال در كشور سابقه سكونت دارد.
ب- همسري دارد كه داراي تابعيت كشور محل سكونت او است. پناهنده اي كه با همسرش متاركه كرده نمي تواند به مقررات اين بند استناد نمايد.
ج- فرزند يا فرزنداني دارد كه داراي تابعيت كشور محل سكونت او مي باشند.
3. دول متعاهد با نظر مساعد كوشش خواهند كرد كه حقوق مربوط به استخدام پناهندگان خصوصاً پناهندگاني را كه به موجب برنامه هاي مربوط به استخدام كارگر يا برنامه هاي مهاجرتي وارد سرزمين آنها شده اند با حقوق اتباع خود در اين مورد مشابه و يكسان نمايند.
ماده 18- اشتعال به كارهاي آزاد:
دول متعاهد نسبت به پناهندگاني كه قانوناً در سرزمين آنان بسر مي برند در مورد اشتغال به كار آزاد در زمينه كشاورزي، صنعت، كارهاي دستي و تجارت و تأسيس شركتهاي تجارتي و صنعتي رفتاري معمول خواهند داشت كه تا سرحد امكان مساعد بوده و در هر حال از رفتاري كه در چنين موارد نسبت به بيگانگان به طور كلي به عمل مي آيد نامساعدتر نباشد.
ماده 19- حرفه هاي آزاد علمي :
1. هر يك از دول متعاهد نسبت به پناهندگاني كه به طور منظم در سرزمين آنان ساكن مي باشند و داراي مدرك تحصيلي مي باشند كه از طرف مقامات آن دولت به رسميت شناخته شده است و مايلند به حرفه هاي آزاد علمي اشتغال داشته باشند رفتاري كه معمول خواهند داشت تا سر حد امكان مساعد بوده و در هر حال از رفتاري كه در چنين موارد نسبت به بيگانگان به طور كلي به عمل مي آيد نامساعدتر نباشد.
2. دول متعاهد حداكثر كوشش را خواهند كرد كه مطابق قوانين و اساسنامه هاي خود وسائل استقرار پناهندگان مزبور را غير از سرزمين اصلي در سرزمين هاي ديگري كه مسئوليت روابط بين المللي آنها را عهده دار مي باشند تأمين نمايند.
فصل چهارم - رفاه و آسايش
ماده 20- جيره بندي :
در صورتي كه سيستم جيره بندي وجود داشته باشد و توزيع محصولات كمياب در ميان عموم مردم طبق سهميه صورت گيرد نسبت به پناهندگان نيز مانند اتباع كشور رفتار خواهد شد.
ماده 21- مسكن :
در مورد مسكن تا آنجا كه اين امر بر طبق قوانين و مقررات تنظيم گرديده يا تحت نظارت مقامات دولتي است دول متعاهد نسبت به پناهندگان رفتاري معمول خواهند داشت كه تا سر حد امكان مساعد بوده و در هر حال از رفتاري كه در چنين موارد نسبت به بيگانگان به طور كلي معمول مي دارند نامساعدتر نباشد.
ماده 22- تعليمات عمومي :
1. در مورد تحصيلات ابتدايي دول متعاهد نسبت به پناهندگان مانند اتباع خود رفتار خواهند نمود.
2. در مورد تحصيلات غير ابتدايي و مخصوصاً در مورد حق اشتغال به تحصيل و تعيين ارزش مدارك تحصيلي ديپلم و دانشنامه هاي صادره از ممالك خارجي و تخفيف حقوق و عوارض مربوط و اعطاي كمك هزينه تحصيلي و بورس تحصيلي دول متعاهد نسبت به پناهندگان رفتاري معمول خواهند داشت كه تا سر حد امكان مساعد بوده و در هر حال از رفتاري كه نسبت به بيگانگان به طور كلي به عمل مي آيد نامساعدتر نباشد.
ماده 23- امور خيريه دولتي :
در مورد تعاون و كمكهاي عمومي دول متعاهد نسبت به پناهندگاني كه مطابق قانون در سرزمين آنها به سر مي برند مانند اتباع خود رفتار خواهند كرد.
ماده 24- قوانين كار و بيمه اجتماعي :
1. دول متعاهد در موارد زير نسبت به پناهندگاني كه مطابق قانون در سرزمين آنها بسر مي برند مانند اتباع خود رفتار خواهند كرد.
الف- حقوق (منجمله مدد معاش خانواده در مواردي كه مدد معاش مزبور جز حقوق است)، ساعات كار، ساعات اضافه كار مرخصي با حقوق محدوديتهاي مربوط به كار كردن در منزل حداقل سن براي استخدام، يادگيري و تعليمات حرفه اي اشتغال به كار بانوان و نوجوانان و استفاده از مزاياي كنوانسيونهاي جمعي تا حدودي كه موارد مذكور تابع قوانين يا مقررات بوده يا منوط به نظر مقامات اداري مي باشد.
ب- بيمه اجتماعي (مقررات قانوني درباره حوادث امراض ناشي از كار، زايمان بيماري، از كارافتادگي، پيري، مرگ، بيكاري، مسئوليتهاي خانوادگي و ساير پيش آمدهاي احتمالي كه طبق قوانين داخلي مشمول بيمه هاي اجتماعي است) با رعايت محدوديتهاي زير:
يكم- ترتيبات مقتضي مربوط به حفظ حقوق مكتسبه و حقوقي كه در شرف اكتساب است.
دوم- مقررات خاصي كه در قوانين داخلي كشور محل سكونت راجع به مزايا يا سهمي از مزايايي كه كلاً از بودجه عمومي پرداخت مي شود و همچنين راجع به پرداخت فوق العاده به اشخاصي كه از واجد شرايط لازم براي دريافت مقرري نمي باشند پيش بيني شده است.
2. چنانچه پناهنده بر اثر حادثه يا بيماري ناشي از كار فوت نمايد حقي كه بايد به اين مناسبت پرداخت گردد به علت اين كه اقامتگاه استفاده كننده از اين حق در خارج از سرزمين دولت متعاهد است زايل نخواهد شد.
3. دول متعاهد پناهندگان را از مزاياي موافقتنامه هايي كه بين آنان در خصوص حفظ حقوق مكتسبه يا حقوق در شرف اكتساب در زمينه بيمه هاي اجتماعي منعقد گرديده يا در آينده منعقد مي گردد بهره مند خواهند ساخت مشروط بر اين كه پناهندگان داراي شرايطي باشند كه براي اتباع كشورهاي امضا كننده اين موافقتنامه ها پيش بيني شده است.
4. در مورد موافقتنامه هاي مشابهي كه ممكن است بين دول متعاهد و دول ديگر لازم الاجرا باشد يا بعداً به موقع اجرا گذاشته شود دول متعاهد امكان برخورداري پناهندگان را از مزاياي موافقتنامه هاي مزبور با حسن نيت مورد بررسي قرار خواهند داد.
ادامه مطلب در بخش سوم
نویسنده: 
تبادل
لینک هوشمند